صرفه های ناشی از ابعاد و مقیاس در صنعت بانکداری ایران

در این مقاله به آزمون تجربی وجود صرفه­های اقتصادی در مقیاس و ابعاد در فعالیت ­های بانکداری ایران با استفاده از داده ­های ترکیبی ناموزون 17 بانک­ دولتی و خصوصی 88-1375 پرداخته شده است.  به منظور محاسبه و تخمین وجود صرفه­ های ناشی از مقیاس از دو معیار بردار صرفه به مقیاس بامول (RAY SCALE) و معیار صرفه به مقیاس خاص هر عامل (WPSSE) استفاده شده است و برای محاسبه­ ی وجود و میزان صرفه در ابعاد فعالیت­ های بانک ­ها از معیار صرفه در ابعاد سراسری درون نمونه­ ای (WSCOPE) و معیار صرفه­ در ابعاد خاص هر عامل درون نمونه (WPSCO) استفاده شده است.  معیار بردار صرفه به مقیاس بامول (SCALE) برای مجموع بانک­ ها 81/0 به دست آمده است که نشان دهنده ­ی وجود صرفه به مقیاس در صنعت بانکداری ایران است.  نتایج حاصل از معیار صرفه به مقیاس هر عامل خاص (WPSSE) نیز نشان می ­دهد که صرفه ­های مقیاس در تمامی مجموعه فعالیت­ های بانکی برای بانک ­های خصوصی وجود دارد و برای اکثر بانک ­های دولتی فقط در فعالیت­ های سرمایه ­گذاری صرفه ­های مقیاس وجود دارد.  معیار صرفه­ های ناشی از ابعاد سراسری (WSCOPE) برای مجموع بانک ­ها 92/0 است که نشان دهنده­ ی وجود صرفه ­های ابعاد برای مجموع بانک ­ها است.  بر اساس معیارهای صرفه به ابعاد خاص هر عامل (WPSCO)، بین تمامی فعالیت ­های وام دهی، قبول سپرده، سرمایه­ گذاری و فعالیت­ های خارج از ترازنامه صرفه در ابعاد وجود دارد.